ඉරානය සහ ඊශ්රායලය අතර දින 12ක් පැවති යුද්ධ ගැටුම් වර්තමානයේ සාමකාමී තත්ත්වයකට පත්ව ඇත. මෙම සාමය ඇතිවීමට ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ සෘජු මැදිහත්වීම හේතුවී ඇති අතර, ඔහුගේ ප්‍රයත්නයන් මගින් ඉරාන-ඊශ්‍රායල සටන් විරාම ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක වී ඇත.
සටන් විරාමය ආරම්භයේදී අස්ථිර තත්ත්වයක පැවතුනද, ඉරානය විසින් සටන් විරාම ගිවිසුම උල්ලංඝනය කර මිසයිල ප්‍රහාර එල්ල කළ බවට ඊශ්රායලය චෝදනා කිරීමත් සමඟ එය කඩා වැටීමේ අවදානමක් ඇති විය. මෙම චෝදනාවට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඊශ්රායලය ඉරානයේ රේඩාර් මධ්‍යස්ථාන කිහිපයකට ප්‍රහාර එල්ල කළ අතර, මෙමඟින් ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා කෝපයට පත්විය.
“අපි එකඟතාවයකට එළඹීමත් සමඟම ඊශ්රායලය ප්‍රහාර එල්ල කිරීම ඇරඹීය. මට ඊශ්රායලය පිළිබඳ තේරුම්ගත නොහැකිය. මා පැය 12ක කාලයක් ලබා දුන්නද, පළමු පැය තුළදීම ඔවුන් ප්‍රහාර එල්ල කළහ. ඉරානය පිළිබඳවද මට තේරුම්ගත නොහැකිය. කෙසේ වෙතත්, ඊශ්රායලය කළ දේ මගේ අනුමැතිය ලබා නැත. මෙම රටවල් දෙක දිගු කාලයක් තිස්සේ දරුණු ගැටුමක නිරතව ඇත. ඔවුන් කරන්නේ කුමක්දැයි පවා ඔවුන්ට නිසැකව නොදැනුණු බව පෙනේ,” ජනාධිපති ට්‍රම්ප් ප්‍රකාශ කළේය.
මෙම සිදුවීම් අනතුරුව, දෙපාර්ශවයම සටන් විරාමය පවත්වාගෙන යාමට සහ ප්‍රහාර නවත්වාලීමට එකඟ විය. කෙසේ වෙතත්, ඉරාන ජනතාව තම හමුදාවන් ඊශ්‍රායල හමුදාව පරාජය කර ජයග්‍රහණයක් ලබා ගත් බව ප්‍රකාශ කරමින් වීථි ගමන් කර සැමරුම් පැවැත්වූහ.
ඊශ්‍රායල රජයද ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන විනාශ කිරීම සම්බන්ධයෙන් සතුට පළ කරමින් යුද්ධය අවසන් වීම අභිමානයෙන් සලකයි. ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු පවසා ඇත්තේ, “ඊශ්‍රායල පුරවැසියනි, ‘රයිසින් ලයන්’ මෙහෙයුම යටතේ ගතවූ දින 12 තුළ අපි ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයක් ලබා ගත්තෙමු. මෙම ජයග්‍රහණය පරම්පරා ගණනාවක් පවතිනු ඇත. අපට එරෙහිව පැවති ප්‍රධාන තර්ජන දෙක අපි ඉවත් කර ඇත. එනම් න්‍යෂ්ටික බෝම්බයකින් සමූල ඝාතනය වීමේ අවදානම සහ බැලස්ටික් මිසයිල 20,000කින් විනාශ වීමේ අවදානමයි,” යනුවෙනි.
ඇමරිකානු ජනාධිපති ට්‍රම්ප් තවදුරටත් පැහැදිලි කර ඇත්තේ ඉරානයේ ප්‍රධාන න්‍යෂ්ටික පහසුකම් වන ෆෝඩෝ, නටාන්ස් සහ එස්ෆහාන් වෙත එල්ල වූ ප්‍රහාර මගින් ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික ශක්තිය සම්පූර්ණයෙන්ම අඩපණ වී ඇති බවයි. කෙසේ වෙතත්, ඇමරිකානු බුද්ධි අංශ වාර්තා මගින් හෙළි වී ඇත්තේ මෙම ප්‍රහාර මගින් ඉරානයේ භූගත න්‍යෂ්ටික පහසුකම් සම්පූර්ණයෙන් විනාශ වී නොමැති බවයි. වාර්තා වල සඳහන් වන්නේ ෆෝඩෝ පහසුකමේ ප්‍රවේශ මාර්ග අවහිර වී ඇති අතර ගොඩනැගිලි කිහිපයකට හානි සිදුවී ඇති නමුත්, ප්‍රධාන භූගත සංකීර්ණය ආරක්ෂිත බවයි. මෙමගින් ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික වැඩසටහන මාස කිහිපයක් පමණ ප්‍රමාද වනු ඇතැයි බුද්ධි අංශ පෙන්වා දෙයි.
ඇමරිකානු රජය මෙම වාර්තා තරයේ ප්‍රතික්ෂේප කරමින්, ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික ශක්තිය මුලිනුපුටා දමා ඇති බව ප්‍රකාශ කර ඇත. ජනාධිපති ට්‍රම්ප් පවසා ඇත්තේ ඔහුට ඉරාන රජය වෙනස් කිරීමට අවශ්‍යතාවයක් නොමැති බවයි. “ඉරානය න්‍යෂ්ටික අවි නිෂ්පාදනය නොකරයි. ඔවුන් එය තේරුම් ගෙන ඇත. ඔවුන් හොඳ වෙළඳ රටක් විය යුතුය. ඔවුන් සතුව තෙල් පවතී. ඔවුන් න්‍යෂ්ටික අවි නිෂ්පාදනය නොකරයි. මට එය අවශ්‍ය නැත. රජය වෙනස් කිරීම ව්‍යාකූලතාවයක් ඇති කරයි. අපට එවැනි දෙයක් අවශ්‍ය නොවේ,” ඔහු පැහැදිලි කළේය.
මේ අතර, ඊශ්‍රායල ඔත්තු නිලධාරීන් ෆෝඩෝ පහසුකම පරීක්ෂා කර ඇති බවට ජනාධිපති ට්‍රම්ප් තවදුරටත් පවසා ඇත. කෙසේ වෙතත්, ඊශ්‍රායල මාධ්‍ය වාර්තා කරන්නේ ඊශ්‍රායල රජය එවැනි ක්‍රියාවලියක් පිළිබඳව නොදන්නා බවයි.
යුද්ධ ගැටුම් නිමාවත් සමඟ ඊශ්‍රායලයේ ජන ජීවිතය සාමාන්‍ය තත්ත්වයට පත්ව ඇත. ඊශ්‍රායලයේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති නිමල් බණ්ඩාර මහතා පවසා ඇත්තේ ජන සමූහ රැස්වීම් සහ උත්සව පැවැත්වීම සම්බන්ධව පැවති තහනම් ඉක්මනින් ඉවත් කරනු ඇති බවයි. එමෙන්ම, ඊශ්‍රායලයේ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපොළ කඩිනමින් නැවත විවෘත කරනු ඇතැයිද ඔහු සඳහන් කර ඇත.